Te vaak, te veel,… RIP Stef Loos

Ieder wielerseizoen is het prijs. Een jonge renner laat het leven tijdens een wielerwedstrijd. Iedere keer sta je stil bij je eigen zijden draadje. Iedere keer denk je: “ach, neen, niet weer!” Arme familieleden, vrienden, naasten, supporters,… Te vaak lees je dat het door een menselijke fout werd veroorzaakt. Met onmenselijke gevolgen. Een auto, een motor, een bestelwagen, een vrachtwagen,… het zijn moordwapens zonder het veelal te beseffen. Stef Loos stierf zondag aan zijn verwondingen die hij opliep na een aanrijding in de Mémorial Alfred Gadenne.

Te veel ongevallen tijdens wielerwedstrijden of op doordeweekse fietspaden zijn het gevolg van menselijke inschattingsfouten. Hartfalen of valpartijen komen ook voor, maar deze kan je ondanks de vele hartscreenings en medische keuringen niet voorkomen. Dat is vaak brute pech. Ook valpartijen waarbij de renner te veel risico neemt, is jammer. Ze behoren tot de risico’s van het vak. Maar veelal kom je er met de nodige schaafwonden of breuken, na een revalidatieperiode wel weer bovenop.

Dan blijft doodsoorzaak nummer één: aanrijdingen door een voertuig. Dat is veel fataler. Fietsen doe je op de openbare weg. En dat moet vooral zo blijven. Fietsen op een gesloten circuit is geen oplossing. Stef Loos was niet de eerste en zal ook niet de laatste zijn, die het leven laat bij het beoefenen van zijn of haar passie. Maar het zet ons wel aan het denken, iedere keer opnieuw.

Voorkomen is beter dan genezen!

De vraag die je je dan kan stellen: “had dit vermeden kunnen worden?” Als je een wielerwedstrijd van dichtbij volgt, is het soms een wonder dat dit geen wekelijkse kost is. De manier waarop ploegleiders en volgwagens als rijdende rodeo’s laveren tussen renners, is pure waaghalzerij. Toch zijn net zij bijna nooit betrokken bij een ongeval. Dit heeft een simpele verklaring. De ploegleiders zijn meestal oud-renners. Zij lezen de koers en anticiperen zoals ze vroeger ook om de haverklap moesten doen. Daarom: geen enkele training of cursus kan de kunde van dit quasi dierlijke instinct vervangen.

De ongevallen die plaatsvinden, worden veelal veroorzaakt door volgers op een motor of wagen die dit métier van het rijden à la rodeo niet beheersen. Ze worden bij gelegenheid uitgenodigd om een wagen te besturen met de nodige sponsors. Het is, zeker in kleinere wedstrijden, vaak goed bedoeld en noodzakelijk om een wedstrijd te kunnen organiseren. De gelegenheidschauffeurs zorgen ervoor dat de jonge snaken hun passie kunnen bedrijven. Als het dan fout gaat, komen die vragen opnieuw bovendrijven.

Daarnaast gaan seingevers af en toe in de fout. Deze ondergewaardeerde vrijwilligers worden nog te veel als een derderangshulpje bekeken en met onterecht met de vinger gewezen. De manier waarop chauffeurs hen kunnen uitschelden. De wijze waarop ze worden weggezet in weer en wind, is soms schrijnend. Waardeer hen zoals het hoort: financieel, met de nodige opleiding en met de nodige sensibilisering. Zonder hen zijn er geen koersen. Dus als je als automobilist door een seingever wordt tegengehouden, is dat niet voor niets.

Training

Niet alleen tijdens wedstrijden gebeuren er ongevallen met fatale gevolgen. Ook op training staan deze overbehendige en stuurvaardige broodrenners bloot aan de gevaren van de blikken trommels. Het is soms een ware Russische roulette als je kijkt hoeveel chauffeurs het lef hebben om rijdend te sms’en, te swipen en te bellen. Of tegen overdreven snelheid een groep renners inhalen, luid toeterend annex opgestoken middelvinger. En ondertussen wel de hele tijd vervuilen. Ik walg ervan.

Ik wil verder nog een aantal dingen in perspectief plaatsen. De overheid geeft veel meer middelen uit aan defensie en terreurbestrijding dan aan een veilige infrastructuur voor zwakke weggebruikers. De strijd tegen terreur is terecht. De aanslagen in Zaventem, met 35 dodelijke slachtoffers, was zonder twijfel verschrikkelijk. Nochtans vallen er ieder jaar tussen de 70 en 90 fietsdoden. Dit is structureel en amper dalende. Een terreuraanslag is gelukkig een occasioneel incident in België. Er vallen met andere woorden met fietsdoden door aanrijding dan geweerdoden door terreur.

Het zijn met andere woorden niet de El Bakraoui’s of Benjamin Hermannen van deze wereld die het grootste gevaar vormen. Maar het is Kim Mobiel, Mo Promille, Sam Afgeleid, Jo Opgefokt en Chris Overstuur die voor de meeste dodelijke slachtoffers zorgen. Bij deze is het dan ook tijd om het probleem echt te durven benoemen. Auto’s, vrachtwagens, bestelbusjes en motoren zijn grotere potentiële moordenaars dan de eerste de beste terrorist. Ministers die ervoor moeten zorgen dat de infrastructuur veilig is, hebben medeplichtigheid! Moordstrookjes uit de jaren 70? No furter comment.

Lange lijst

Ik heb geprobeerd om een lijstje te maken met bekende slachtoffers. Veelal profwielrenners die behendig zijn en hun brood winnen met wielrennen. De wekelijkse doden van Jan Modaal op Belgische en Nederlandse wegen kan ik om praktische en privéredenen niet geven. Eén ding staat vast. Ze zijn allemaal veel te jong gestorven in het verkeer. De renners en rensters die door hartfalen of een valpartij stierven, werden niet opgenomen in dit jammerlijke lijstje. Enkel de laatste tien jaar worden weergegeven.

Om hen te blijven herinneren.

R.I.P.

Datum	Naam	Nationaliteit	Leeftijd	Plaats	Oorzaak
17-03-2019	Stef Loos	BEL	19	Dottignies	aangereden door bestelbus
22-12-2017	Jason Lowndes	AUS	23	Bendigo	aangereden door een auto
20-10-2017	Mathieu Riebel	FRA	20	Nieuw-Caledonië	botsing met ambulance
17-05-2017	Nicky Hayden	USA	35	Monaco	aangereden op training
22-04-2017	Michele Scarponi	ITA	37	Filottrano	aangereden op training
31-03-2017	Mike Hall	GBR	35	Canberra	aangereden door auto
27-03-2016	Antoine Demoitié	BEL	25	Rijsel	aangereden door motard
03-03-2016	Romain Guyot	FRA	23	La-Roche-sur-Yon	aangereden op training
25-01-2016	Claudio Clarindo	BRA	38	Brazilië	aangereden door een auto
12-06-2015	Jonathan Baratto	BEL	23	Remouchamps	aangereden op training
10-03-2015	Patrick Gaudy	BEL	38	Mont-Saint-Guibert	aangereden op training
18-02-2014	Kristof Goddaert	BEL	27	Antwerpen	aangereden op training
10-03-2013	Amy Dombroski	USA	26	Begijnendijk	aangereden op training
03-03-2013	Junior Heffernan	IRL	21	Gloucestershire	aangereden door een auto
03-01-2013	Burry Stander	RSA	25	Shelly Beach	aangereden door een auto
16-12-2012	Iñaki Lejarreta	ESP	29	Iurreta	aangereden op training
19-09-2012	Victor Cabedo	ESP	23	Aín	aangereden op training
06-07-2011	Carly Hibberd	AUS	26	Milaan	aangereden op training
19-01-2011	Carla Swart	RSA	24	Zuid-Afrika	aangereden door een truck
24-09-2010	Jure Robic	SLO	45	Jesenice	botsing tegen een auto
15-09-2010	Thomas Casarotto	ITA	19	Udine	botsing tegen auto in afdaling
25-06-2009	Sinaida Stahurskaja	BLR	38	Vitebsk	aangereden op training