OPINIE: Fietsostrades, de autosnelwegen voor fietsers?

Fietsostrades, het paradepaardje van de Vlaamse regering om het fietsbeleid een gezicht te geven. Ik wil elke inspanning aanmoedigen. Iedere toevoeging op de bestaande infrastructuur is een meerwaarde. De budgetten zijn hoger dan vroeger: alle lof voor de initiatiefnemers. Toch blijven deze werken druppels op een hete plaat.

De gestage toename van het aantal speed pedelecs en elektrische fietsen pusht beleidsmakers om een versnelling hoger te schakelen. Ik wil de mobiliteitsminister en hun ondersteunend beleidsvoerend personeel, dan ook een duwtje in de rug geven en tegelijkertijd even stevig met de voeten op de grond zetten. Voor ze de pedalen verliezen. Sta me toe fietsostrades met autosnelwegen te vergelijken: fietsers en automobilisten op gelijke voet behandelen. Zoals ze in sloganpraatjes graag doen uitschijnen.

Het alomtegenwoordige STOP-principe: stappers, trappers, openbare vervoer en personenverkeer, is op vlak van financiering het compleet omgekeerde. Tijdens verkiezingscampagnes zijn het dé thema’s. Het verkoopt als zoete broodjes: nieuwe fietsbrug, deelfietsen,… Kiezers knikken kritiekloos ‘ja’. In de praktijk is het te weinig. De budgetten zijn vergeleken met het uitgebreide autoverkeer peanuts.

Fietsinfrastructuur krijgt op het Vlaamse niveau zo’n 100 miljoen euro per jaar. Historisch hoog, koppen kranten. “De magische kaap”, zegt Weyts. Zet het cijfer naast de 816 miljoen euro voor openbaar vervoer, 905 miljoen euro voor de financiering van bedrijfswagens en de 2,7 miljard euro voor het onderhoud van het uitgebreide wegennet en dan weet je dat het STOP-principe lariekoek is.

Opkalefateren

De fietsostrades zouden in navolging van de autosnelwegen een snel interstedelijk verbindingsnetwerk moeten vormen, fietsvriendelijk welteverstaan. In de praktijk zijn het bestaande netwerken die worden opgekalefaterd. De missing links worden weggewerkt. Geweldige initiatieven zijn het zonder enige twijfel: op papier.

De praktijk leert ons iets anders. Ze krijgen een bordje, een irritant paaltje om verstrooide automobilisten te weren, eventueel een nieuw rood laagje of er komt een nieuwe strook asfalt. Ze liggen naast kanalen en spoorwegen. De F1, de fietsostrade tussen Antwerpen en Mechelen, verandert zes keer van spoorzijde, over een afstand van zo’n 20 km. Het is een opeenvolging van gevaarlijke oversteekpunten, waar je ogen op je achterste nodig hebt om over te kunnen steken.

De tientallen kruispunten onderweg tellen ook negatief door in het comfort. Soms hebben fietsers hier voorrang. Soms is dat niet het geval. Uniformiteit ontbreekt. Paaltjes om het oversteekmanoeuvre te bemoeilijken, zijn legio. Stel je voor: op de E19 voorrang moeten geven ter hoogte van de Putsesteenweg of de Kerkstraat, tussen twee paaltjes door of zigzaggend. Stel je voor: volg op de E19 tussen Mechelen en Zemst de omleiding via paaltje en Perk. Het begrip ‘fietsostrade’ is dus een contradictio in terminis.

Nimby

De fietsostrades hangen daarnaast ook te veel samen met de goodwill van gemeenten. De ene gemeente zet vaart. De ander laat de dossiers liggen. Bij overmaat van ramp kunnen ze verzanden in een procedureslag. Enkel grote steden weten met enige snelheid en daadkracht budget naar zich toe te trekken. Kleinere gemeenten verzuipen in de planlast en blijven vaak tien jaar talmen met dezelfde aftandse paden. Vlaamse besturen krijgen door het nimby-effect soms ook geen spade in de grond. De twee meter achtertuin is veel belangrijker dan fietstransport van a naar werk. 

Het is goed bedoeld. Maar het is gewoon te weinig. Het is gezien de huidige fietstendens niet ambitieus genoeg. Het woord fietsostrade moet gewijzigd worden in ‘veredeld fietspad’. Neem het STOP-principe au sérieux en geef absolute voorrang aan de uitbouw van een netwerk zonder paaltjes, drempeltjes, asverschuivingen en oplapwerk.

Advertentie